 |
| کانکس عشایری |
سبک زندگی عشایری و جابجایی های فصلی به منظور دسترسی به منابع طبیعی و شرایط آب و هوایی بهتر از اولین نمونه های زندگی در سازه های سبک در طول تاریخ بشر بشمار می رود که معمولا در این سبک زندگی به دلیل نیاز به جابجایی های مکرر خانواده ها در سکونت گاه های ساده و سبک که از مصالح بوم آورد تهیه میشد زندگی می کردند. امروزه نیز قوم ها و قبیله های عشایری وجود دارند با این تفاوت که خانه های آنها معمولا از کانکس که سازه ای امروزی و با قابلیت جابجایی است زندگی می کنند و محبوبیت این نوع سازه های پیش ساخته حتی توجه بسیاری از گردشگران و علاقه مندان به طبیعت گردی را به خود جلب نموده.
از جمله الزامات زندگی به سبک کوچ نشینی حرکت مداوم در دل طبیعت و یلاق و قشلاق کردن بوده که گاها چندین ماه زمان صرف این جابجایی می شود که در طول این مسیر یکی از دشواریها برپایی سرپناه موقت است چرا که این سرپناه می بایست هم مقاومت نسبی در برابر بادها که گاها با قدرت زیادی در دشت ها وزیده می شوند داشته و هم چنین از ورود حشرات و خزندگان جلوگیری کند که چادر های سنتی عشایر گاها این موارد را برای ایشان فراهم نمی کردند. از این رو با پیشرفت صنعت این اقوام همواره در کوچ به استفاده از کانکس روی آورده که بخوبی این دو مسئله را حل نموده و دیگر در هر مکانی که قصد مانده برای کوتاه مدت را دارند نیاز نیست که زمانی را صرف برپایی چادر و مرتب کردن زمین برای این کار کنند چرا که کانکس ها خود کف مجزایی از سطح زمین داشته که کاملا مسطح و مناسب است.
بطور کلی مزایای این جایگزینی سکونت گاه برای عشایر را می توان اینگونه بیان کرد که در هنگام استفاده از کانکس به دلیل ویژگی ایزوله بودن آن دیگر نیازی به نگرانی برای نفوذ گردو غبار به درون فضای سکونت همراه با باد ، بارش ناگهانی باران و رگبار و یا تغییر شدید دمای روز و شب نیستند چرا که عایق های حرارتی بکار رفته در جداره های این کانکس ها باعث می گردد تا دمای فضای داخل را در حد مطلوب نگاه داشت و سرما یا گرمای شدید به داخل نفوذ نخواهد کرد. علاوه بر این بصورت سنتی همواره قوم های کوچ نشین مجبور به جمع آوری تمامی وسایل زندگی خود بصورت دائم ماندد یک سازه فروشگاهی و قرار دادن آن در کوله پشتی های خود بودند که بسیاری از وسایل به این دلیل آسیب دیده و قابل استفاده نبوده و گاها زمان زیادی صرف پیدا کردن و چیدمان مجدد آنها می شد که با استفاده از سازه های پیش ساخته کانکسی دیگر نیاز به این کار نبوده چرا که تمامی وسایل داخل سازه و بدون نیاز به قرار دادن در کوله جابجا می شوند و همیشه در همان جای همیشگی خود خواهند بود.
اما استفاده از کانکس مشکلاتی نیز داشته که ابتدایی ترین آنها بحث هزینه و قیمت آن بوده چرا که سازه هایی که برای این منظور استفاده می شوند می بایست دارای کیفیت نسبی بالایی بوده و همین امر باعث می شود قیمت کانکس نیز کمی افزایش یافته و برای تمامی افراد تهیه آن کمی مشکل شود و یا ناچارا سازه یا کانکس کوچک تری را انتخاب نمایند که با بودجه ایشان هماهنگ باشد. از دیگر مشکلات استفاده از سازه پیش ساخته برای عشایر این است که گاها در طول مسیر یلاق و قشلاق آنها نیاز به عبور از میسر هایی نظیر رودخانه هستند که عبور دادن کانکس از این گذرگاه ها گاها دشوار و مجبور به پیمودن مسافت بیشتری جهت پیدا کردن محل مناسبی برای عبور کانکس شوند که این امر باعث افزایش طول مسیر آنها می گردد و باعث می شود زمان یلاق یا قشلاق آنها کمی افزایش یابد.
در پایان ویژگی های منحصر بفرد کانکس هایی که مورد استفاده اقوام کوچ نشین می گردد این است که اولا این سازه ها دارای دو محور چرخدار با ارتفاع نسبتا بلند از سطح زمین بوده که بتواند در دشت ها و مسیر های مملو از سنگ به راحتی حرکت کند. دوم اینکه می بایست امکانات اولیه ای مانند یک کانکس فروشگاهی دارای مخزن دخیره آب ، محل نصب موتور برق و بخشی برای استفاده به عنوان فضای پخت و پز یا آشپز خانه باشد که تمامی این بخش ها بگونه ای مستحکم به جداره اصلی کانکس متصل شده باشند که در هنگام حرکت و لرزه های زیاد اتفاقی برای آنها رخ ندهد.
